Xaveer van de Spank, voorzitter van de stichting Semper Vigilans, heet ieder welkom en houdt een korte inleiding. Deze avond is de eerste in een nieuwe jaarreeks van vier lezingen in de kerk van Bokhoven. Om het gebruik van de kerk te verbreden is in 2012 de stichting Semper Vigilans is opgericht, gericht op het organiseren van activiteiten gerelateerd aan maatschappelijke, culturele en religieuze thema’s. Sindsdien zijn er jaarlijks vier lezingen rond een bepaald jaarthema. Van Semper Vigilans (altijd waakzaam) zijn we ons ‘Anders in de kerk’ gaan noemen: andere activiteiten in het kerkje van Bokhoven.
Dit jaar is het thema ‘650 jaar Antonius Abt Parochie: Verleden, heden en toekomst’.
Aanleiding is het 650-jarig bestaan van de parochie. Dat jubileum is gevierd op 23 maart met een symposium en de presentatie van het boek ‘Pastoors, kasteelheren, Maasboeren: 650 jaar parochieleven in Bokhoven’. De auteurs zijn Frans van Gaal, Wies van Leeuwen, Kees van den Oord en Jacq. Biemans. Zij verzorgen de eerste drie lezingen dit jaar.
Als eerste is deze avond Dr. KEES VAN DEN OORD, historicus en onderzoeker, aan het woord. Onder de titel ‘GROEI EN VEERKRACHT’ spreekt hij over de late middeleeuwen, het ontstaan van de parochie en van de heerlijkheid Bokhoven aan de Maas. Hij geeft de aanwezigen een uitgebreid overzicht en inzicht in de geschiedenis van Bokhoven en de kerk vanaf het ontstaan tot aan het eind van de 18deeeuw. Aan de hand van een mooie power point presentatie vertelt hij interessante feiten en verhelderende achtergronden. Hieronder een korte samenvatting van zijn verhaal; uitgebreidere informatie kunt u ook vinden in het bovengenoemde boek.
De ligging van Bokhoven aan de Maas is van cruciale invloed geweest op de geschiedenis. Het dijkdorp had lange tijd ongeveer 100 inwoners en was een agrarisch dorp. Eeuwenlang hebben de overstromingen van de Maas het leven van de bevolking van Bokhoven bepaald. Het agrarisch leven was zeer moeilijk en het water leverde vaak veel schade op aan de huizen en schuren; ook in de kerk stond dan het water.
Bokhoven behoorde tot het prins-bisdom Luik. De Heer van Bokhoven woonde in een kasteel (eind 18deeeuw door de Fransen verwoest) tegenover de kerk. En is altijd een nauwe verwevenheid geweest tussen de pastoors van de parochie en de kasteelheren. In 1134 vestigden zich enkele Norbertijnen in Berne, toen nog aan dezelfde kant van de Maas. De Norbertijnen bedienden een groot gebiedmet parochies in de wijde omgeving, waaronder Bokhoven. In 1369 werd Bokhoven, na goedkeuring door de bisschop van Luik, een zelfstandige parochie, nadat in 1363 een kapel was gebouwd die gefinancierd werd door de Heer van Bokhoven. Deze kapel groeide uit tot een volwaardige kerk.
De geschiedenis van de parochie is nauw verweven met die van de kasteelheren. Over het algemeen was de verhouding tussen pastoors en kasteelheren goed; de pastoors hebben tot 1625 op het kasteel gewoond en daar van alle faciliteiten gebruik kunnen maken. Voor het voortbestaan van de parochie was kasteelheer baron van Immerseel (Engelbert I) belangrijk; door zijn toedoen is Bokhoven gespaard gebleven van de beeldenstormers. De Norbertijnen zijn tot heden verantwoordelijk voor de geestelijk zorg van de parochie. Veel pastoors zijn ook abt van de Abdij van Berne geweest.
In 1500 is de kerk toegewijd aan Antonius Abt, beschermheilige tegen besmettelijke ziekten van mens en dier, belangrijk dus voor de boerenbevolking. Het kerkgebouw heeft in de loop van de eeuwen diverse veranderingen en uitbreidingen ondergaan. In de eerste helft van de 17deeeuw werd de kerk een toevluchtsoord voor geestelijken en leken katholieken uit de omgeving,waar zij in vrijheid de sacramenten konden ontvangen. Dat kon omdat Bokhoven onder bescherming stond van de Heren van Bokhoven en ressorteerde onder de prins-bisschop van Luik.
Na de lezing was er ruimte voor reacties. Onder andere werd de vraag gesteld hoe de relatie tussen Cornelius, paus van 251-253, en Bokhoven tot stand is gekomen. De verering van de heilige Cornelius is geïntroduceerd door pastoor van Roosmalen die vond dat Bokhoven wat meer religieus elan kon gebruiken. Nadat hij in 1839 in het bezit was gekomen van enkele stukjes bot van Cornelius en van de paus toestemming had gekregen voor verering van deze heilige, organiseerde van Roosmalen een bedevaart, die tot op heden jaarlijks in september gehouden wordt.
Aan het eind van de interessante avond, met in de pauze fraai orgelspel door dhr. Rob Dommisse, werd de spreker hartelijk bedankt voor zijn interessante verhaal. De ongeveer 50 aanwezigen werden uitgenodigd om met een drankje nog wat na te praten.
De volgende lezing is op 5 juli door Dr. Wies van Leeuwen. De titel van zijn lezing is ‘Kerk, een schrijn van het verleden’.
Bekijk ook meer foto’s in kader van het 650 jarig bestaan van de fotograaf Gerard van den Bosch.