Auteur: Beheerder

De Bokhovenlezingen hebben dit jaar als thema IN DIALOOG MET ELKAAR. 

‘Een van onze sterkste wapens is de dialoog…’

Nelson Mandela.

“Wij zien een dialoog als een gesprek tussen mensen, waarin een vrije gedachtewisseling plaatsvindt die mogelijk tot nieuwe inzichten of meer begrip voor elkaars standpunten kan leiden. Verkennen en ècht luisteren ligt daarbij aan de basis. Een dialoog zoals wij die zien, is vooral een open gesprek over ervaringen, dromen en mogelijkheden die bijdragen tot onderling begrip en respect, tot verbondenheid en meer inzicht. In dialoog hoor je andere betekenissen die mogelijk bijdragen tot nieuwe inzichten. Verkennen en onderzoeken van eigen (voor)oordelen en andere zienswijzen zijn hierbij essentieel,” zegt Jan van Heijningen namens het bestuur

Rond vier thema’s, te weten Klimaat, Religie, Media en Economie zullen telkens twee sprekers hun visies daarop toelichten en met elkaar in gesprek gaan.

26 april: Klimaat

De focus ligt op natuur en landschap, gebruik daarvan en leven daarbinnen. Bijvoorbeeld het omvormen van akkers en graslanden in natuur. Wat betekent dit voor de klimaatopgave en voor de belangrijkste gebruikers daarvan, de boeren, bewoners, dieren (biodiversiteit)? Hierover gaan twee exponenten van twee stromingen met elkaar in dialoog:

Ger van den Oetelaar is o.a. oprichter en voorzitter Stichting Landschapsfonds Het Groene Woud, een stichting die zich bezig houdt met natuurontwikkeling. Naast auteur van vele publicaties was hij gedurende vele jaren wethouder van de gemeente Boxtel. 

Hendrik Hoeksema is bestuurder en programmaleider Transitie van ZLTO, een belangenorganisatie van de boeren. Meer dan 8 jaar was hij o.a. wethouder van de gemeente Oss. 

Het muzikaal intermezzo wordt verzorgd door Patrick Timmermans (gitaar)

28 juni: Religie

Binnen de verschillende religies zijn overeenkomsten en verschillen in beleving en uitoefening daarvan. Actueel is hoe het christendom zich verhoudt tot de Islam en omgekeerd. Hoe functioneert de gemeenschap? Ieder geloof handelt vanuit eigen identiteit en dogma’s, regels en richtlijnen, de vasten en ramadan; rituelen in relatie tot het levenseinde. Hoe verhoudt de gelovige en de gemeenschap waarin hij leeft zich tot dit alles. Hierover gaat Marloes Meijer dominee in Engelen in dialoog met een islamitisch geestelijke uit ’s-Hertogenbosch.

Het muzikaal intermezzo wordt verzorgd door Camiel Severijns (cello). 

23 augustus: Media

Media houden zich bezig met nieuwsgaring. Die gaat over mensen. Zaken tot op de bodem uitzoeken en een pakkend verhaal maken. Hoe verhoudt het beginsel van vrije nieuwsgaring zich tot het feitenonderzoek en de inhoud van de publicatie? Hoe wordt invulling gegeven aan het principe van persoonlijke levenssfeer en hoor en wederhoor?

Tonny van der Meulen is hoofdredacteur geweest van het Brabants Dagblad en nog steeds actief als columnist. De dialoogpartner is Jack Mikkers, burgemeester van ‘s-Hertogenbosch.

Het muzikale intermezzo wordt verzorgd door Margot Rooijmans (zang) en Koen Pillot (piano)

11 oktober: Economie en Financiën

De afgelopen jaren stonden in het teken van neoliberalisme en marktdenken. Ondernemers zetten zich in voor hun onderneming die winstgevend moet zijn en werkgelegenheid moet bieden. Daartegenover staat wat de gevolgen voor het milieu en maatschappij zijn. Hoe verhouden de korte en de lange termijn zich tot elkaar? Hoe wordt omgegaan met mensen die het tempo niet kunnen volgen en waarvan het inkomen niet toereikend is? Hierover gaan in dialoog:

Ruurd Verdam, voormalig directeur corporate banking bij Van Lanschot N.V. bankiers en oud-directeur van de inmiddels overgenomen Friesland Bank

Marianne van der Sloot is wethouder in de gemeente ’s-Hertogenbosch met in haar portefeuille onder andere Werk- en inkomen, Arbeidsmarktbeleid, Armoede en schulden.

Het muzikaal intermezzo wordt verzorgd door Harold Bourne (saxofoon).

Transitie in de veranderende verhouding tussen stad en platteland. Specifiek: ‘Westers en Oosters denken’; ‘Kerk en samenleving: van traditioneel naar toekomstbestendig’ en ‘Veranderingen in de zorgsector’. Dat is het thema van onze lezingenreeks dit jaar.

26 mei: De waarden van het land in een verstedelijkte samenleving. Uitdagingen voor stad en platteland!
Dr. Ton Duffhues, senior-onderzoeker Social  Enterprise and Institutions for Collective Action aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Eerder werkte hij op het gebied van Landbouw en Samenleving bij ZLTO en als directeur bij Stichting Waarden van het Land. 
30 juni: Oekraine: dichterbij dan we dachten, maar wat wisten (weten) we er weinig van!
Hans Dona, voormalig universitair docent aan de VU en oud-wethouder ‘s-Hertogenbosch. Sinds zijn pensionering actief als begenadigd spreker over o.a. de nasleep van de Eerste Wereldoorlog, de Brexit, het opkomend populisme en de implicaties van toekomstige demografische ontwikkelingen. 
1 september: Veranderingen in kerk en samenleving: Kan de Benedictijnse spiritualiteit ons helpen?
Wil Derkse, filosoof, auteur en als docent verbonden aan Avicenna Academie voor Leiderschap en TIAS Nimbas van Tilburg University
6 oktober: Een waardig levenseinde en waardig sterven
Henk Festen, voormalig medisch specialist (MDL) Jeroen Bosch Ziekenhuis en verbonden aan het Expertisecentrum Euthanasie.

Praktische info
De lezingen starten om 20.00 uur. De inloop is vanaf 19.30 uur; koffie en thee staan klaar. De lezing wordt gevolgd door een kort muzikaal intermezzo waarna gelegenheid tot vragen, dialoog en discussie. Om ongeveer half tien wordt afgerond en is er ruimte voor napraten met een drankje.
Toegang is gratis. Een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld. Aanmelden via  info@andersindekerk.nl

Opnieuw was het een jaar van schaarse Anders in de kerk-ontmoetingen. We hebben één, wel zeer mooie bijeenkomst mogen organiseren in het kader van 900 jaar Norbertijnen orde. Achter de schermen werken we momenteel onvermoeid door aan het programma voor 2022. We hopen elkaar in het voorjaar weer te zien. Ondertussen liet bestuurslid Henk van Beers zich inspireren door de historie van onze jaarwisseling. Het resultaat vindt u in onderstaand essay van zijn hand. Van harte aanbevolen!

Met velen slaak ik een zucht van verlichting. 2021 strompelt naar haar einde, het jaar zit er op. Een jaar met in de hoofdrol corona en dus een jaar om snel te vergeten. Met wat oliebollen, appelflappen en champagne, maar ook met opvallend minder familieleden en vrienden tellen we af tot het oude jaar voorgoed voltooid verleden tijd is. Ingetogen of uitgelaten gaan we de drempel over op weg naar 2022. Zal het een spetterend jaar worden, waarin het virus wordt verslagen?

> Eeuwenoude tradities
De verwachting is dat de overgang van oud op nieuw mede door het vuurwerkverbod tamelijk rustig zal verlopen. Deze wending staat overigens niet op zichzelf, maar is nauw verbonden met eeuwenoude tradities. Vaak is zij gekoppeld aan een periode van vruchtbaarheid. Zo start het nieuwe jaar bij de Babyloniërs en de Romeinen aan het begin van de lente en bij de Egyptenaren op het moment dat de Nijl voor het eerst buiten haar oevers treedt. Babyloniërs vieren het moment door een slaaf tijdelijk op de koningstroon te zetten. Volgens de overlevering richten de goden tijdens de overgang van oud op nieuw alle pijlen op de zittende koning, dus wordt hij tijdens dat moment eventjes vervangen. Helaas is het daarmee voor deze onfortuinlijke ook meteen einde oefening; hij wordt acuut geofferd. Romeinen zijn wat dat betreft mensvriendelijker en vieren het feest door het offeren van een ram aan de god Janus. Januari dankt haar naam aan deze Janus. Om de boze geesten te verdrijven gaan onze voorouders, de Germanen, zich te buiten aan feesten met grote vuren, dierenoffers en vooral veel eten en drinken. Alcoholische drank scoort daarbij hoge ogen.

> Waarom start ons nieuwe jaar op 1 januari?
Van oudsher houden de Romeinen van orde en regelmaat. Elk jaar een nieuw jaar starten op een andere dag spreekt hen dan ook niet aan. Daarom verordonneert Julius Caesar in 46 voor Christus, dat 1 januari voortaan het begin van elk nieuw jaar wordt. Een nieuwe traditie is geboren. Eeuwen later, Jezus heeft inmiddels een flinke wereldkerk gesticht, verzet diezelfde kerk zich tegen de heidense afkomst en vervangt Janus door Jezus. Deze laatste is tijdens kerstmis geboren en wordt volgens de Joodse overlevering op de 8^ste dag na zijn geboorte opgenomen in het verbond, dat door God met Abraham is gesloten. (Gen. 15:18). Een januari wordt daarmee de eerste dag van het jaar van de gregoriaanse kalender, die rond het jaar 1580 door paus Gregorius wordt ingevoerd.

> Nieuwjaarsgebruiken
Met het gegeven dat een traditie een gids is en geen cipier, loop ik nu kort langs een aantal hedendaagse gebruiken.

VUURWERK
Bijvoorbeeld langs het vuurwerk. Waar het vandaan komt is niet helemaal duidelijk. Wel wordt algemeen aangenomen dat de Chinezen aan de wieg staan. Zij gebruiken buskruit als wapen, maar ook om religieuze feesten en rituelen luister bij te zetten. Met het oorverdovende lawaai worden kwade geesten op afstand gezet. Tijdens de middeleeuwen kopiëren we in Europa vooral het gebruik als wapen. Met de jaren neemt de kwaliteit toe. Zeker wanneer wetenschappers in staat zijn aan dat buskruit kleurstoffen toe te voegen. De eerste vuurwerkshow wordt een feit. Heel wat feesten en evenementen zijn ondenkbaar zonder vuurwerk. Nederlanders  hebben overigens meer met Chinezen gemeen. Ook hier gaat oud-op nieuw gepaard met veel lawaai. Het is een overblijfsel van het oude Germaanse joel- en midwinterfeest. Men trekt zingend en joelend door de straten, ontsteekt vreugdevuren en soms wordt er met vuurwapens of carbid geschoten. Kennelijk maakt het een en ander dorstig, want steeds wordt het glas stevig ter hand genomen. Wat dat betreft verandert er weinig. Ook in onze tijd veroorzaakt dat overlast, waartegen, net als toen, maatregelen genomen worden. Overigens met beperkt effect. Met het groeien van de welvaart neemt het afsteken van vuurwerk toe en groeien wij uit tot de grootste vuurwerkconsumenten. In geen enkel ander land wordt er per hoofd van de bevolking zo veel geld aan uitgegeven.

OLIEBOL
De oliebol wordt al aan het begin van onze jaartelling gegeten door de Batavieren en de Friezen. En zij hebben er reden toe, want zij offeren aan het einde van december voedsel aan de goden om hen tevreden te stellen. Vooral aan de heks Perchta, die verantwoordelijk wordt gehouden voor de vele doden in dit jaargetijde. Het offervoedsel wordt in meel gewikkeld en in olie gebakken. Daarna bestrooit men het eindresultaat met witte meel. Vooral de vetheid van dit voedsel zou er aan bijdragen, dat het zwaard van de heks Perchta van het lichaam glijdt. En dat lijkt mij mooi meegenomen! In de Middeleeuwen begint deze oliekoek aan een stevige opmars. Het einde van de vastenperiode, die begint op Sint Maarten (11 november) en eindigt met kerst, wordt gevierd met oliekoeken, die gemaakt zijn van houdbare ingrediënten. Deze koeken zijn rijk aan vet en calorieën en dat komt goed uit midden in de winter. Zeker wanneer men soms maandenlang belegerd wordt en deze koeken een redelijk alternatief vormen voor alle inmiddels opgeraakte of bedorven etenswaar. In de late middeleeuwen ontstaat de traditie om armen, die jou een gelukkig nieuwjaar wensen, een oliekoek of andere traktatie te geven. De beschaving schrijdt voort en beetje bij beetje groeit de welvaart. Zo komt er betere olie waardoor het deeg de kans krijgt om een ronde vorm aan te nemen, waardoor de oliebol een rond en smakelijk hapje wordt. ‘Het weer is koud en guur als de dagen korten en de nachten lengen, maar de feesten van december brengen licht en warmte, met oud jaar: oliebollen.’ Zo klinkt het Polygoon journaal in de jaren ’50. De oliebol wordt aldus een synoniem voor de spreekwoordelijke Hollandse gezelligheid.

CHAMPAGNE
Klokslag 12 uur ’s nachts wordt de champagnefles ontkurkt en het nieuwe jaar ingeluid. Champagne als de koning onder de wijnen. Het heeft trouwens heel wat voeten in de aarde eer deze wijn dit predicaat verwerft.  Heel wat bisschoppen en koningen dragen hieraan bij. In de Middeleeuwen is er grote rivaliteit tussen de wijnen uit de Champagneregio en die uit Bourgondië. Als gevolg hiervan gaan de wijnboeren uit Reims zich toeleggen op de productie van witte wijn, in tegenstelling tot de rode wijn uit Bourgondië. Wijn van witte druiven is volgens kenners minder lekker en hierdoor probeert men ‘witte’ wijn te maken van ‘rode’ druiven. De monnik Dom Pérignon uit een abdij in de Champagne zorgt voor een aantrekkelijke verbetering. In de 17^de eeuw komen rijke Engelsen om het hoekje kijken. Zij zweren bij de echte Champagne en herontdekken de perfect bijpassende kurk. De wetenschap doet op haar beurt een stevige duit in het zakje, wanneer zij ontdekt dat elke wijn bubbelend kan worden gemaakt door er een klein beetje suiker, voordat deze gebotteld wordt, aan toe te voegen. Het resultaat blijft niet uit. De wijn sprankelt, zeker wanneer er getoost wordt op een briljant flonkerend nieuw jaar.

OUDEJAARSCONFERENCES
Voor velen is het elk jaar vaste prik. Lekker lachen met de oudejaarsconferences op TV. En ook dat is een traditie. Al sinds het begin van de 18^de eeuw wordt het toneelstuk ‘Gijsbrecht van Amstel’ van Joost van den Vondel eind december steevast gevolgd door de klucht ‘De bruiloft van Kloris en Roosje.’ Men wil de bezoekers na al dat drama niet al te triest naar huis laten gaan. Met een lach en lichte traan wordt teruggekeken op het afgelopen jaar. Dit stuk wordt gezien als de opstap naar de moderne oudejaarsconference. Wim Kan, Youp van ’t Heck en dit jaar Peter Pannekoek. Maar of er vanwege corona veel te lachen valt, waag ik te betwijfelen. Hoe dan ook, we zullen wel zien.

NIEUWJAARSDUIK EN KERSTKAAART
Zoiets geldt ook voor de sinds kort ontstane nieuwjaarsduik. Sinds die eerste duik in de ijskoude zee op 1 januari 1960 in Zandvoort, trotseren steeds meer durfals (m/v) het ijzig koude water en treden daardoor het nieuwe jaar zonder schroom tegemoet. Vooral Unox krijgt het er warm van.
Trouwens over warmte gesproken: miljoenen Nieuwjaars- en kerstkaarten versturen we ieder jaar. En ook dat heeft zijn geschiedenis. In de 15^de eeuw kan niet iedereen lezen en schrijven. Het zijn voornamelijk vorsten, geestelijken en geleerden die elkaar een nieuwjaarsbrief sturen met daarin hun roemrijke daden van het afgelopen jaar. Deze brief eindigt met het overbrengen van de beste wensen voor het nieuwbakken jaar. In de 16^de en 17^de eeuw volgt de elite deze gewoonte. De brieven zijn vaak voorzien van een spreuk en een prent, meestal van religieuze herkomst. In de 18^de en 19^de eeuw neemt ook het ‘gewone volk’ deze traditie over. Zoals alles, verandert ook de inhoud. Sinds 1950 versturen we vooral kerstkaarten waarop ook een nieuwjaarswens staat. En dat doen we, naast gebruikmaking van de digitale snelweg, nog steeds, graag en veel. Dit jaar, mogelijk vanwege corona, nog meer dan ooit tevoren. Zo worden alleen al per post  jaarlijks om en nabij de twee miljoen Nieuwjaars- en kerstkaarten verstuurd.

Ik doe het wat eenvoudiger. Middels dit medium, wens ik namens het bestuur van Semper Vigilans iedereen een gezond en gelukkig 2022. Bij deze. Henk van Beers

Groei of krimp? Wat is de toekomst van kloosterordes?
Geïnspireerd door het 900-jarig bestaan van de Norbertijnen organiseren we over dit thema op 1 oktober a.s. een avond in de mooie kerk van Bokhoven. Aan het woord komen een oudere en jongere kloosterling. Toegang is gratis.

INHOUD
Na een lange pauze vanwege het covid-virus organiseren we die vrijdag weer een Bokhovenlezing. Het thema van de avond is geïnspireerd door het 900-jarig bestaan van de Norbertijnen. Dat betekent 900 jaar lang religieuze, maar ook maatschappelijke betrokkenheid en inzet van degenen die zich geroepen voelden om toe te treden tot de orde van de Norbertijnen. Anno 2021 is dat niet meer zo vanzelfsprekend. 
Op deze avond wordt een gesprek gevoerd met én tussen een oudere en een jongere kloosterling: Xaveer van der Spank, Norbertijn en Richard Steenvoorde, Dominicaan.  Wat heeft ze bewogen om in te treden bij een orde en om priester te worden, toen en nu? En waarom blijven ze ervan deel uitmaken? Hoe kijken beiden vanuit hun perspectief, vanuit hun positie in de levensloop, aan tegen de toekomst van de kloosterordes? Hoe komt het dat sommige groeien en bloeien en andere juist inkrimpen?

PROGRAMMA 
De indeling van de avond is als volgt:
19.30u  inloop met koffie/thee
20.00-20.30u  eerste deel gesprek
kort muzikaal intermezzo
20.45-21.15u  voortzetting gesprek
21.15u gelegenheid voor reacties en vragen van de aanwezigen.
21.45u  napraten onder het genot van een drankje.
Het gesprek wordt ingeleid en begeleid door Henk van Beers, bestuurslid van Semper Vigilans. 

Gezien de ongewisheid van de coronamaatregelen, vragen we u vriendelijk om zo snel mogelijk aan  ons door te geven of u aanwezig zult zijn via info@andersindekerk.nl 

²⁰²⁰
Onvergetelijk jaar
Van er zijn voor elkaar
Uit lastige beperkingen
Ontstaan nieuwe dingen
Samen de verbinding houden
Aan ’n mooi lezingenprogramma bouwen
Zo verbinden we met elkaar zingeving en spiritualiteit
We zien hoopvol uit naar een betere, coronaloze tijd
Zonder uit zondering steken we u graag ’n hart onder de riem
Als Semper Vigilans hopen we iedereen in het nieuwe jaar weer te zien!
Maak er met kerst samen iets moois van
Zoek met wie u lief is naar wel wél kan
Tot ziens in
²⁰²¹

Het bestuur van Semper Vigilans wenst u zalige kerstdagen en kijkt samen met u hoopvol uit naar het nieuwe jaar.
In de lente volgt een nieuwe bijdrage. We houden graag contact.